ZASADY BEZPIECZEŃSTWA W INTERNECIE

1. Informacje – nie udzielaj!
2. Nieznajomi – nie ufaj!
3. Ty – odpowiadaj za siebie!
4. Netykieta – przestrzegaj!
   
5. Rodzice – ufaj!
6. Nieuczciwość – wystrzegaj się!
7. Edukacja – ucz się i ucz rodziców!

 1. INFORMACJE – nie udzielaj!

W Internecie często wymagane jest podawanie danych osobowych: przy formularzach na stronach www, zakupach przez Internet, często również internetowy znajomy pyta o miejsce zamieszkania. Dzieciom trudno jest ocenić, czy w danej sytuacji muszą lub powinny podawać swoje dane i nie zdają sobie zwykle sprawy, że mogą one zostać wykorzystane w niewłaściwy sposób lub w złym celu. Chodzi tu zarówno o budowanie baz danych – gdzie jednostkowe informacje stają się cennym towarem, ale też o czyhających w Sieci pedofilów lub innych przestępców. Dzieci powinny unikać zwłaszcza podawania danych, które mogą pozwolić na odnalezienie ich w prawdziwym świecie, takich jak imię i nazwisko, adres, wiek, nazwa i numer szkoły, do której chodzą, czy też numer telefonu. Powinny wiedzieć, że komuś, kto nie ma złych zamiarów, wystarczą informacje dotyczące tego, kim są w Internecie.

   2.  NIEZNAJOMI – nie ufaj!

Internet to „miejsce” tworzone przez ludzi, a jego istotą są kontakty między użytkownikami. Korzystając z niego, można poznać rówieśników, którzy mają takie same zainteresowania i wiele innych ciekawych osób. Ta właściwość Sieci jest jej ogromną zaletą, bo dzięki niej możemy zawierać cenne znajomości z ludźmi, których w przeciwnym razie być może nigdy byśmy nie spotkali. Należy jednak pamiętać o tym, że tak naprawdę wcale nie znamy osób spotkanych w Sieci, a to, co piszą o sobie, nie musi być prawdą. Nawet, jeśli znajomość trwa już dość długo, nigdy nie można mieć pewności, że internetowy znajomy jest osobą, za którą się podaje. Jest to szczególnie ważne w przypadku dzieci. Brak doświadczenia życiowego w połączeniu z dużą ufnością sprawiają, że dzieci chętnie zawierają w Internecie znajomości, które często przekraczają granice wirtualnego świata. Zwykle są to bezpieczne spotkania z rówieśnikami, ale dzieci powinny przestrzegać kilku zasad, które mogą uchronić je przed zagrożeniami. Na pewno, jeżeli ma dojść do takiego spotkania, powinni wiedzieć o nim opiekunowie, żeby móc zapewnić dziecku bezpieczeństwo. Ponadto dziecko powinno:

• umówić się w miejscu publicznym, tak, aby w razie potrzeby mogło poprosić kogoś o pomoc;
• pójść na takie spotkanie w towarzystwie, najlepiej zaufanej osoby dorosłej, zwłaszcza, jeśli spotyka się z internetowym znajomym po raz pierwszy. Musi mieć świadomość, że to żaden wstyd (przecież chodzi o jego bezpieczeństwo), a znajomy z Sieci - jeśli nie ma złych zamiarów – na pewno to zrozumie;
• jeśli rodzice nie idą z dzieckiem na spotkanie (ale na przykład pozwolili mu pójść w towarzystwie starszego rodzeństwa albo w grupie przyjaciół), to powinni znać czas i miejsce spotkania oraz wiedzieć, z kim dokładnie ma się spotkać i o której godzinie wróci.

3. TY – odpowiadaj za siebie!

Nie powinno się zapominać, że anonimowość w Internecie jest pozorna – Dzieci nie zdają sobie z tego zwykle sprawy, w związku z czym zachowują się często niezgodnie z podstawowymi normami. W razie potrzeby można z łatwością ustalić, kto dopuścił się danego przewinienia w Sieci. Zanim więc zdecydują się zrobić coś takiego, powinny przemyśleć to i zastanowić się, czy warto narażać się na nieprzyjemności. Dzieci nie powinny też zapominać o tym, że Internet ma tę przewagę nad światem rzeczywistym, że w każdej chwili można się wylogować. Młodzi ludzie powinni korzystać z tej możliwości zwłaszcza wtedy, kiedy przydarzy się im coś, co ich zdenerwuje lub sprawi, że poczują się zakłopotani, albo kiedy po prostu nie będą mieli ochoty na dalszą rozmowę.

4. NETYKIETA – przestrzegaj!

Netykieta to zbiór zasad zachowania, które obowiązują w danym miejscu lub środowisku. Również w Internecie ustalono, co można robić, a czego należy unikać, jakie zachowania są w porządku, a jakie uznaje się za nietaktowne, złe czy niewłaściwe. Jest to tak zwana Netykieta, czyli zasady wypracowane przez użytkowników Internetu, których powinni przestrzegać wszyscy internauci, żeby korzystanie z Sieci było przyjemne dla każdego. Zasady Netykiety znajdują się w wielu miejscach w Sieci. 

5. RODZICE – ufaj!

Rodzice lub opiekunowie są jedynymi osobami, którym dziecko może zawsze zaufać. Dziecko powinno mieć świadomość, że rodzicom zawsze zależy na jego bezpieczeństwie. Jeżeli w Sieci przytrafi mu się coś, co sprawi, że poczuje się zakłopotane, urażone albo w jakikolwiek sposób skrzywdzone, powinno powiedzieć o tym właśnie rodzicom. Oni będą wiedzieli, co zrobić. Korzystanie z doświadczenia rodziców za każdym razem, kiedy ma się wątpliwości, jak się zachować lub jak postąpić w danej sytuacji to najlepszy sposób na uniknięcie wielu kłopotów. Dzieci powinny wyjaśniać rodzicom, co robią w Sieci. Może uda im się dzięki temu przekonać ich do możliwości, które daje Internet. Wiedza na temat tego, co dzieci robią w Internecie, pozwoli rodzicom także lepiej zadbać o bezpieczeństwo swoich pociech.

6. NIEUCZCIWOŚĆ – wystrzegaj się!

Internet jest bogatym źródłem nie tylko wiedzy, ale także konkretnych materiałów. Można tu znaleźć mnóstwo programów, filmów, utworów muzycznych, elektronicznych wersji książek, itp. Należy pamiętać, że przechowywanie na dysku niektórych z tych materiałów bez zapłacenia za nie jest niezgodne z prawem – to po prostu kradzież, za którą grożą surowe kary. Większość rzeczy, za które trzeba płacić (np. oprogramowanie), ma swoje darmowe odpowiedniki – wybór jednego z nich bywa najlepszym rozwiązaniem, kiedy nie stać nas na zakup danej rzeczy. Trzeba też pamiętać o przestrzeganiu praw autorskich. Wszystkie teksty dostępne w Sieci zostały przez kogoś napisane i nie można dowolnie ich wykorzystywać. Często autor określa, w jaki sposób można korzystać z tego, co napisał – należy przestrzegać jego zaleceń. Jeżeli autor ich nie zamieścił, trzeba spróbować ustalić jego adres e-mail (zazwyczaj podaje się go na początku lub na końcu tekstu) i powiadomić go, że chciałoby się wykorzystać zamieszczone przez niego materiały (określając, co dokładnie zamierzamy z nimi zrobić). Jeśli niemożliwe będzie ustalenie adresu autora, można skontaktować się z administratorem danej strony – on z pewnością będzie mógł nam pomóc.

7. EDUKACJA – ucz się i ucz rodziców!

Sieć to niewyczerpane źródło wszelkiego rodzaju wiedzy. Dzieci i młodzież korzystające z Internetu świetnie o tym wiedzą. Ale czy zdają sobie sprawę ze wszystkich jego możliwości? Powinny szukać w Sieci treści zgodnych ze swoimi zainteresowaniami, a na pewno odkryją coś ciekawego. A czy ich rodzice potrafią korzystać z Sieci? Dzieci mogą im w tym pomóc, zaczynając od najprostszych spraw – założenia im skrzynki e-mail i nauczenia ich jak się nią posługiwać.