STANDADRY OCHRONY MAŁOLETNICH W SZKOLE PODSTAWOWEJ NR 2
im. WINCENTEGO WITOSA W OSOBNICY
Zawartość
Wstęp.
Rozdział I.
Objaśnienie terminów.
Rozdział II.
Rozpoznanie i reagowanie na objawy krzywdzenia dzieci
Rozdział III.
Procedury kontroli pracowników przed dopuszczeniem do pracy z małoletnimi w zakresie spełniania przez nich warunków niekaralności za przestępstwa przeciwko wolności seksualnej i obyczajowości
Rozdział IV.
Zasady zapewniające bezpieczne relacje miedzy małoletnim a personelem.
Rozdział V.
Zasady i procedury podejmowania interwencji w sytuacji podejrzenia krzywdzenia małoletniego lub posiadania informacji o krzywdzeniu małoletniego.
Rozdział VI.
Procedura składania zawiadomienia o podejrzeniu popełnienia przestępstwa na szkodę małoletniego oraz zawiadomienia sądu opiekuńczego.
Rozdział VII
Zasady ochrony wizerunku dziecka.
Rozdział VIII.
Zasady udostępniania pracownikom, małoletnim i ich rodzicom/opiekunom prawnym standardów do zaznajomienia i stosowania.
Rozdział IX.
Wymogi dotyczące bezpiecznych relacji między małoletnimi, a w szczególności zachowań niedozwolonych względem innych osób.
Rozdział X.
Procedury ochrony dzieci przed treściami szkodliwymi w Internecie oraz utrwalonymi w innej formie.
Rozdział XI.
Zasady ustalania wsparcia małoletniemu po ujawnieniu wyrządzonej krzywdy.
Rozdział XII.
Monitorowanie stosowania standardów.
Rozdział XIII.
Niebieska Karta.
Akty prawne, na podstawie których oparte są Standardy Ochrony Małoletnich w Szkole Podstawowej nr 2 im. Wincentego Witosa w Osobnicy.
- Ustawa z dnia 13 maja 2016r. o przeciwdziałaniu przestępczości na tle seksualnym (Dz. U. z 2023r. poz. 1304 ze zm.),
- Ustawa z dnia 28 lipca 2023r. o zmianie ustaw – Kodeks rodzinny i opiekuńczy oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2023r. poz. 1606),
- Ustawa z dnia 29 lipca 2005r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie (Dz. U. z 2021r. poz. 1249),
- Ustawa z dnia 6 czerwca 1997r. – Kodeks karny (Dz. U. z 2022r. poz. 1138 ze zm.),
- Konwencja o Prawach Dziecka przyjęta przez Zgromadzenie Ogólne Narodów Zjednoczonych z dnia 20 listopada 1089r. (Dz. U. z 1991r. nr 120 poz. 526 ze zm.),
- Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 6 września 2023r. w sprawie procedury „Niebieskiej Karty” oraz wzorów formularzy „Niebieska Karta” (Dz. U. z 2023r. poz. 1870),
- Statut Szkoły Podstawowej nr 2 im. Wincentego Witosa w Osobnicy.
Wstęp
Podstawową zasadą wszystkich działań podejmowanych przez pracowników szkoły i osoby z nią współpracujące jest działanie dla dobra dziecka i w jego najlepszym interesie. Niedopuszczalne jest stosowanie wobec dzieci przemocy w jakiejkolwiek formie. Standardy ochrony małoletnich obowiązują wszystkich pracowników szkoły i osoby współpracujące ze szkołą oraz zawierają wytyczne dotyczące postępowania w przypadku zagrożenia bezpieczeństwa i dobra dzieci.
Standardy ochrony małoletnich obejmują:
- Procedury kontroli pracowników przed dopuszczeniem ich do pracy z małoletnimi
w zakresie spełniania przez nich warunków niekaralności za przestępstwa przeciwko wolności seksualnej i obyczajowości.
- Zasady zapewniające bezpieczne relacje między małoletnim a personelem.
- Zasady i procedury podejmowania interwencji w sytuacji podejrzenia krzywdzenia lub posiadania informacji o krzywdzeniu małoletniego.
- Procedurę składania zawiadomienia o podejrzeniu popełnienia przestępstwa na szkodę małoletniego oraz zawiadomienia sądu opiekuńczego.
- Zasady udostępniania personelowi, małoletnim i ich opiekunom standardów do ich stosowania.
- Wymogi dotyczące bezpiecznych relacji między małoletnimi, a w szczególności zachowań niedozwolonych.
- Procedury ochrony dzieci przez treściami szkodliwymi w Internecie oraz utrwalonymi w innej formie.
- Zasady ustalania planu wsparcia po ujawnieniu krzywdzenia.
Rozdział I
Objaśnienie terminów
1. Pracownikiem szkoły jest osoba zatrudniona na podstawnie umowy o pracę lub umowy zlecenia.
2. Osoby współpracujące ze szkołą to pracownicy firm i instytucji wspierających szkołę, wolontariusze, stażyści, praktykanci odbywający w szkole praktykę zawodową.
3. Małoletnim jest każda osoba do ukończenia 18 roku życia.
4. Opiekunem małoletniego jest osoba uprawniona do jego reprezentowania, w szczególności jego rodzic lub opiekun prawny. W myśl niniejszego dokumentu opiekunem jest również rodzic zastępczy.
5. Zgoda rodzica małoletniego oznacza zgodę co najmniej jednego z jego rodziców. W przypadku braku porozumienia między rodzicami dziecka należy poinformować rodziców o konieczności rozstrzygnięcia sprawy przez sąd rodzinno – opiekuńczy.
6. Przez krzywdzenie małoletniego należy rozumieć popełnienie czynu zabronionego lub czynu karalnego na jego szkodę przez jakąkolwiek osobę, w tym pracownika szkoły, lub zagrożenie dobra małoletniego, w tym jego zaniedbywania.
Krzywdzeniem jest:
- przemoc – zachodzi wówczas, gdy jakaś osoba odnosi się do drugiej w sposób niezgodny z wymogami relacji, która je łączy,
- przemoc fizyczna – jest to celowe uszkodzenie ciała, zadawanie bólu lub groźba uszkodzenia ciała,
- przemoc emocjonalna – to powtarzające się poniżanie, upokarzanie i ośmieszanie dziecka, wciąganie dziecka w konflikt dorosłych, manipulowanie nimi, brak odpowiedniego wsparcia, uwagi i miłości, stawianie dziecku wymagań i oczekiwań, którym nie jest ono w stanie sprostać. Jej celem jest naruszenie godności osobistej,
- wykorzystanie seksualne – to każde zachowanie, które prowadzi do seksualnego zaspokojenia kosztem dziecka. Wykorzystanie seksualne odnosi się do zachowań z kontaktem fizycznym (np. dotykanie dziecka, współżycie z dzieckiem) oraz zachowania bez kontaktu fizycznego (np. pokazywanie dziecku materiałów pornograficznych, podglądanie, ekshibicjonizm). Przemoc ta może być jednorazowym incydentem lub powtarzać się przez dłuższy czas.
- zaniedbywanie – to niezaspakajanie podstawowych potrzeb materialnych i emocjonalnych dziecka przez rodzica lub opiekuna prawnego, niezapewnianie mu odpowiedniego pożywienia, ubrań, schronienia, opieki medycznej, bezpieczeństwa, brak dozoru nad wypełnianiem obowiązku szkolnego.
7. Osoba odpowiedzialna za Internet to wyznaczony przez Dyrektora Szkoły pracownik, sprawujący nadzór nad korzystaniem z Internetu przez uczniów na terenie szkoły oraz nad bezpieczeństwem dzieci w Internecie.
8. Osoba odpowiedzialna za standardy ochrony małoletnich przed krzywdzeniem to wyznaczony przez Dyrektora Szkoły pracownik sprawujący nadzór nad realizacją polityki ochrony dzieci przed krzywdzeniem w szkole.
9. Dane osobowe dziecka to wszelkie informacje umożliwiające identyfikację małoletniego.
Rozdział II
Rozpoznanie i reagowanie na objawy krzywdzenia dzieci
1. Pracownicy szkoły w ramach wykonywanych obowiązków zwracają uwagę na czynniki ryzyka i objawy krzywdzenia małoletnich.
2. Każdy pracownik szkoły, który zauważy lub podejrzewa, że uczeń jest krzywdzony zobowiązany jest zareagować, a w sytuacji koniecznej udzielić pierwszej pomocy.
3. Wszyscy pracownicy szkoły i inne osoby, które w związku z wykonywaniem obowiązków służbowych uzyskały informację o krzywdzeniu ucznia lub inne informacje z tym związane, są zobowiązane do zachowania tajemnicy, wyłączając informacje przekazywane uprawnionym instytucjom w ramach działań interwencyjnych.
4. Pracownicy zobowiązani są do troski o bezpieczeństwo małoletnich zgodnie ze swoimi kompetencjami, obowiązującym prawem oraz przepisami wewnętrznymi szkoły.
Rozdział III
Procedury kontroli pracowników przed dopuszczeniem do pracy z małoletnimi
w zakresie spełniania przez nich warunków niekaralności za przestępstwa przeciwko wolności seksualnej i obyczajowości
1. Dyrektor Szkoły przed nawiązaniem z osobą stosunku pracy lub przed dopuszczeniem osoby do innej działalności związanej z wychowaniem, edukacją, wypoczynkiem lub opieką na małoletnimi zobowiązany jest do uzyskania informacji, czy dane tej osoby są zamieszczone w Rejestrze z dostępem ograniczonym lub Rejestrze osób, w stosunku do których Państwowa Komisja do Spraw Przeciwdziałania Wykorzystaniu Seksualnemu Małoletnich poniżej lat 15 wydała postanowienie o wpisie w Rejestr. Dane te uzyskuje się za pośrednictwem systemu teleinformatycznego prowadzonego przez Ministra Sprawiedliwości.
2. Wydrukowane informacje zwrotne otrzymane z systemu teleinformatycznego zamieszczane są w części A akt osobowych, związanych z nawiązaniem stosunku pracy.
3. Dyrektor pobiera również od kandydata oświadczenie, pod rygorem odpowiedzialności karnej, wyszczególniające kraje, w których zamieszkiwał on w ostatnich 20 latach.
4. W przypadku, gdy kandydat posiada obywatelstwo inne niż polskie, powinien przedłożyć stosowne pismo o niekaralności dla celów zatrudnienia z rejestru karnego danego państwa, którego jest obywatelem. Jeżeli prawo państwa, z którego ma być przedłożona informacja nie przewiduje wydawania takiej informacji bądź nie prowadzi rejestru karnego, wówczas kandydat składa, pod rygorem odpowiedzialności karnej, oświadczenie o tym fakcie wraz z oświadczeniem, że nie był skazany wyrokiem prawomocnym oraz nie wydano wobec niego innego orzeczenia, w jakim stwierdzono by, że dopuścił się czynów zabronionych.
4. Wzór oświadczenia o niekaralności oraz o toczących się postępowaniach przygotowawczych, sądowych i dyscyplinarnych zawiera załącznik nr 1 do niniejszych standardów.
Rozdział IV
Zasady zapewniające bezpieczne relacje miedzy małoletnim a personelem
Zasady bezpiecznych relacji z małoletnim określają, jakie zachowania i praktyki są niedozwolone w pracy z dziećmi. Dotyczą one następujących obszarów:
1. Bezpośredni kontakt z małoletnim, który powinien być oparty na poszanowaniu jego intymności i godności. Dopuszcza się warunkowo:
- kontakty na zajęciach sportowo-rekreacyjnych,
- stanowcze interwencje wychowawcze prowadzone w bezpośrednim kontakcie fizycznym w sytuacjach zagrożenia życia i zdrowia dotyczących konfliktów pomiędzy podopiecznymi (rozdzielanie zwaśnionych, podtrzymywanie, obezwładnianie, itp.),
- działania z zakresu pomocy przedmedycznej (działania ratunkowe związane z udzielaniem pierwszej pomocy),
- łagodzenie paniki spowodowanej czynnikami zewnętrznymi (pożar, intensywne zjawiska atmosferyczne, niebezpieczne zachowania osób trzecich, itp.).
Niedopuszczalne są intencjonalne zachowania wzbudzające poczucie zagrożenia lub noszące znamiona:
- przemocy fizycznej (np. popychanie, uderzanie, wykręcanie rąk, duszenie, kopanie, szarpanie),
- erotyzowania relacji (flirt słowny i inne czynności seksualne),
2. Komunikacja werbalna z małoletnim, powinna być oparta na poszanowaniu prywatności dziecka. Jeżeli konieczne jest odstąpienie od zasady poufności, aby chronić dziecko, powinno być mu to jak najszybciej wyjaśnione. W przypadku konieczności porozmawiania z dzieckiem na osobności powinno się zostawić uchylone drzwi i zadbać o to by być w zasięgu wzroku innej osoby.
Komunikacja z dziećmi powinna być pozbawiona akcentów wrogich, wulgarnych, agresywnych, złośliwie ironicznych. Nie powinna ona:
- wzbudzać w małoletnim poczucia zagrożenia (groźby, wyzwiska, krzyki),
- obniżać i niszczyć poczucia wartości (np. wyzwiska, krzyk, reakcja nieadekwatna do sytuacji, wzbudzanie poczucia winy, negowanie uczuć),
- upokarzać (publiczne wyszydzanie, naigrywanie się, ośmieszanie),
- naruszać granic (niezachowanie odpowiedniego dystansu, obcesowość, podteksty o charakterze erotycznym),
- ujawniać informacje wrażliwe dotyczących małoletniego. Obejmuje to wizerunek dziecka, informacje o jego stanie zdrowia , sytuacji rodzinnej, ekonomicznej, medycznej, opiekuńczej
i prawnej.
3. Równego traktowania małoletnich, z którego wynika konieczność zachowania obiektywizmu, sprawiedliwości, bezinteresowności i szacunku w traktowaniu oraz ocenie każdego ucznia bez względu na pochodzenie, rasę, wyznanie i narodowość. Niedozwolone jest:
- wyłączne skupianie uwagi na wybranych uczniach z jednoczesnym ignorowaniem potrzeb innych,
- nieuzasadnione dawanie przywilejów tylko wybranym i pozbawianie ich pozostałych,
- nierówne i niesprawiedliwe przydzielanie zadań, nieadekwatne do możliwości i wieku,
- zwalnianie z wykonywania obowiązków w nieuzasadnionych sytuacjach.
- godzenie się lub brak reakcji na nieformalną hierarchię grupową,
- dominacja w grupie przez negatywne jednostki, ustalanie przez nie i wdrażanie nieformalnych zasad,
- przyzwolenie na wykorzystanie młodszych i słabszych wychowanków przez silniejszych.
4. Kontakty bezpośrednie i on-line z dzieckiem, które powinny być:
- ściśle powiązane z wykonywaniem obowiązków służbowych, opiekuńczo-wychowawczych (np. towarzyszenie w realizowanych poza szkołą ważnych dla małoletniego wydarzeniach wymagających wsparcia osoby dorosłej),
- dokumentowane (zapisy w dokumentacji wychowawczej, możliwość wykonania kopii/wydruku korespondencji mailowej, SMS-owej, zapisów na portalach społecznościowych),
- odbywać się w miarę możliwości z wykorzystaniem sprzętu szkolnego (w trakcie lekcji osobiste urządzenia elektroniczne powinny być wyłączone lub wyciszone, a funkcjonalność bluetooth wyłączona na terenie całej szkoły).
- pozbawione kontekstów, których celem jest zaspokojenie przez dorosłego własnych potrzeb społecznych lub emocjonalnych, namawiania do zachowań niezgodnych z prawem, dających poczucie bycia faworyzowanym i wyróżnianym.
Personel nie kontaktuje się z uczniami poprzez prywatne kanały komunikacji (prywatny telefon, e-mail, komunikatory, profile w mediach społecznościowych).
Dopuszcza się, za zgodą rodziców/opiekunów prawnych, nawiązywanie kontaktu z uczniami poprzez kanały służbowe (e-mail, telefon służbowy, dziennik elektroniczny) wyłącznie wtedy, gdy dotyczą one działań edukacyjnych.
5. Transportu, przemieszczania się i warunków noclegowych:
- uczniowie w przypadku nagłego zachorowania mogą być odebrani ze szkoły jedynie przez rodziców/opiekunów lub inne osoby przez nich upoważnione,
- organizacja transportu, noclegu poza szkołą powinna być uzasadniona (np. wyjazd na wycieczkę szkolną lub inne wydarzenie organizowane przez szkołę),
- opieka nad uczniami w sytuacjach wyjazdowych powinna być zgodna z przepisami
o organizacji wyjazdów i wycieczek szkolnych,
- przy organizacji noclegu i zakwaterowania brane pod uwagę jest pokrewieństwo, relacje i płeć podopiecznych.
5. Dyscyplinowania małoletniego zdefiniowanego jako narzędzie ”informacji zwrotnej” komunikujące uczniom, że ich postawa w danej sytuacji nie jest właściwa, sprzeczna
z oczekiwaniami i/lub nieefektywna, wiąże się ze stawianiem granic, kształtowaniem trwałego systemu wartości, adekwatnego poziomu samooceny oraz umiejętności podejmowania trafnych decyzji.
Niedopuszczalne są wszelkie formy dyscyplinowania mające na celu upokorzenie, poniżenie oparte na wykorzystaniu przewagi:
- fizycznej (agresja, stosowanie kar fizycznych, środków przymusu bezpośredniego, krępowania, izolowanie, pozbawienie snu, pokarmu, ekspozycja na zimno, ciepło, prace fizyczne nieadekwatne do możliwości, dopuszczanie się zachowań o charakterze seksualnym, itp.)
- psychicznej (dominacja poprzez krzyk, groźby, naruszanie poczucia własnej wartości, lekceważenie potrzeb psychicznych np. bezpieczeństwa, przynależności, miłości, symulacje wzbudzające strach i obawy o życie własne i rodziny).
Rozdział V
Zasady i procedury podejmowania interwencji w sytuacji podejrzenia krzywdzenia małoletniego lub posiadania informacji o krzywdzeniu małoletniego
1. Zakres zadań poszczególnych pracowników szkoły w przypadku podejrzenia lub uzyskania informacji, że małoletni uczeń jest krzywdzony:
a/ Dyrektor Szkoły:
- przyjmuje zgłoszenie o krzywdzeniu lub podejrzeniu krzywdzenia małoletniego,
- bierze udział w rozmowie z rodzicami lub opiekunami prawnymi,
- w sytuacjach podejrzenia przemocy domowej wobec małoletniego podejmuje decyzję o uruchomieniu procedury „Niebieskiej Karty”,
- w przypadku, gdy małoletni doświadcza przemocy domowej lub jeżeli rodzice/opiekunowie prawni odmawiają współpracy ze szkołą, składa wniosek o wgląd w sytuację rodziny do sądu albo zawiadamia policję bądź prokuraturę o podejrzeniu przestępstwa,
- w przypadku zagrożenia zdrowia lub życia małoletniego zawiadamia policję,
- w sytuacji, gdy sprawcą przemocy jest osoba dorosła spoza szkoły, zawiadamia policję,
- w sytuacji, gdy sprawcą przemocy jest nieletni, a wcześniejsze metody postępowania szkolnego okazały się nieskuteczne, zawiadamia sąd,
- organizuje pomoc psychologiczno-pedagogiczną dla małoletniego,
- sprawuje nadzór nad prowadzeniem przypadku ucznia krzywdzonego,
- zapewnia pomoc nauczycielom w realizacji ich zadań, np. ułatwia konsultacje trudnych spraw ze specjalistami, organizuje szkolenia w zakresie reagowania na przemoc wobec małoletnich,
- uzyskuje od rodziców informacje zwrotne na temat realizacji w szkole standardów ochrony małoletnich przed krzywdzeniem.
b/Pedagog i psycholog szkolny:
- przyjmuje i odnotowuje sprawę zgłoszenia przemocy w rodzinie,
- diagnozuje sytuację ucznia i rodziny,
- jest koordynatorem pomocy małoletniemu oraz jego rodzinie,
- przeprowadza rozmowy z małoletnim oraz jego rodzicami lub opiekunami prawnymi,
- pozostaje w kontakcie z wychowawcą i dyrektorem w sprawach dotyczących małoletniego,
- pomaga pracownikom szkoły we właściwym postępowaniu względem ofiary przemocy,
- informuje rodziców/opiekunów prawnych o możliwych kierunkach wsparcia ucznia,
- pomaga rodzicom/opiekunom prawnym w zrozumieniu typowych reakcji dzieci na różne sytuacja,
- kieruje dziecko oraz rodziców/opiekunów prawnych do placówek specjalistycznych,
- współpracuje ze specjalistami pomagającymi dziecku i jego rodzinie,
- uruchamia procedurę „Niebieskiej Karty” poprzez wypełnienie stosownego formularza,
- dokumentuje podejmowane działania względem małoletniego i jego rodziny (załącznik nr 3),
- opracowuje plan wsparcia dziecka krzywdzonego,
- umożliwia poszerzenie wiedzy i umiejętności związanych z ochroną małoletniego przed zagrożeniami oraz pozytywnymi metodami wychowawczymi,
- uzyskuje od rodziców i opiekunów informacje zwrotne na temat realizacji w szkole standardów ochrony małoletnich przez krzywdzeniem,
- dba o to, by na terenie szkoły znajdowały się powszechnie dostępne informacje
o organizacjach i instytucjach pomagających ofiarom przemocy.
c/Wychowawca:
- przyjmuje zgłoszenie o podejrzeniu przemocy w rodzinie ucznia, sporządza notatkę służbową (załącznik nr 4)
- powiadamia dyrektora szkoły i pedagoga szkolnego o krzywdzeniu małoletniego,
- uruchamia procedurę „Niebieskiej Karty” poprzez wypełnienie stosownego formularza,
- w przypadku, gdy uczeń ma obrażenia, przeprowadza go do miejsca udzielenia pomocy,
- pozostaje w kontakcie z rodzicami/opiekunami prawnymi ucznia,
- opracowuje wspólnie z pedagogiem i psychologiem szkolnym plan wsparcia krzywdzonego.
- udziela wsparcia uczniowi oraz monitoruje jego sytuację,
- monitoruje zespół klasowy, by skutki przemocy nie wpływały na sytuację szkolną ucznia,
- dba o realizację treści z zakresu bezpieczeństwa i profilaktyki w bieżącej pracy z uczniami,
- dba o to, żeby rodzice znali obowiązujące w szkole standardy ochrony małoletnich, zachęca rodziców/opiekunów prawnych uczniów do angażowania się w działania na rzecz ochrony małoletnich,
- umożliwia rodzicom/opiekunom prawnym poszerzenie wiedzy i umiejętności zawiązanych z pozytywnymi metodami wychowawczymi oraz ochroną przed zagrożeniami,
- uzyskuje od rodziców i opiekunów informacje zwrotne na temat realizacji w szkole standardów ochrony małoletnich przed krzywdzeniem.
d/Nauczyciele:
- przekazują wychowawcy i pedagogowi lub psychologowi szkolnemu informacje o tym, że podejrzewają przemoc wobec ucznia,
- uruchamiają procedurę „Niebieskiej Karty” poprzez wypełnienie stosownego formularza,
- dbają o realizację treści z zakresu bezpieczeństwa i profilaktyki w bieżącej pracy pedagogicznej z uczniami.
e/Niepedagogiczni pracownicy szkoły:
- reagują na objawy przemocy oraz niepokojące zachowania, których mogą być świadkami,
- zgłaszają zaobserwowane niepokojące sygnały dyrekcji szkoły, pedagogowi, psychologowi szkolnemu lub wychowawcy.
2. Procedura postępowania w przypadku podejrzenia, że uczeń jest ofiarą przemocy domowej:
- przyjęcie informacji o podejrzeniu krzywdzenia ucznia, sporządzenie notatki służbowej,
- jeśli osobą przyjmującą zgłoszenia jest nauczyciel, to informuje on o zaistniałym fakcie lub zdarzeniach wychowawcę lub pedagoga/psychologa szkolnego,
- wychowawca lub pedagog/psycholog szkolny badają okoliczności sprawy, np. przeprowadzają rozmowę z poszkodowanym (ustalają gdzie i kiedy doszło do zdarzenia lub zdarzeń, jaka była ich częstotliwość, itp.),
- jeśli wymaga tego sytuacja, wychowawca lub pedagog/psycholog, po zbadaniu sprawy, informują dyrektora szkoły o zaistniałych zdarzeniach,
- wychowawca lub pedagog/psycholog wzywa do szkoły rodzica, opiekuna prawnego lub osobę z najbliższej rodziny pokrzywdzonego, której sprawa ta nie dotyczy,
- pedagog/psycholog i wychowawca opracowują plan wsparcia dziecka i rodziny,
- jeżeli stan ucznia wskazuje na zagrożenie jego zdrowia i życia, dyrektor, wychowawca lub pedagog/psycholog wzywa, po wcześniejszym powiadomieniu rodziców lub prawnych opiekunów, pomoc medyczną,
- dyrektor podejmuje decyzję o wdrożeniu procedury „Niebieskiej Karty” i wyznacza pracownika, który ją przeprowadza,
- dyrektor składa wniosek do odpowiedniej instytucji w przypadku:
- podejrzenia popełnienia przestępstwa (dyrektor powiadamia policję lub prokuraturę),
- poniżania dziecka, upokarzania, ośmieszania, wciągania w konflikt dorosłych, manipulowania nim (dyrektor powiadamia sąd lub zespół interdyscyplinarny do spraw przeciwdziałania przemocy w rodzinie).
3. Procedura postępowania w przypadku podejrzenia, że uczeń jest ofiarą przemocy ze strony pracownika szkoły:
-osoba podejrzewająca krzywdzenie ucznia w szkole zgłasza problem dyrektorowi,
-dyrektor podejmuje następujące działania w celu zbadania sprawy: rozmowa z dzieckiem i pracownikiem na temat podejrzenia krzywdzenia, ewentualna rozmowa z innymi pracownikami szkoły na temat krzywdzenia, obserwacja pracownika, itp.
-dyrektor powiadamia rodziców lub prawnych opiekunów ucznia o zaistniałej sytuacji,
-dyrektor szkoły po potwierdzeniu informacji podejmuje działania zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa ogólnego i prawa pracy, stosuje karę porządkową, powiadamia prokuraturę lub kieruje sprawę do komisji dyscyplinarnej dla nauczycieli,
-w przypadku, gdy podejrzenie krzywdzenia zgłaszają rodzice lub opiekunowie prawni ucznia, dyrektor lub pedagog/psycholog mogą zaproponować zdiagnozowanie zgłaszanego podejrzenia w zewnętrznej bezstronnej instytucji. Ze spotkania z rodzicami sporządza się notatkę ( załącznik nr 4),
-jeśli osobą przyjmująca zgłoszenie ucznia o łamaniu jego praw jest nauczyciel, to informuje on o zaistniałym fakcie lub zdarzeniach wychowawcę dziecka lub pedagoga/psychologa szkolnego,
-w zależności od sytuacji dyrektor informuje rodziców i dziecko o poczynionych ustaleniach i możliwych formach pomocy psychologiczno – pedagogicznej.
4. Procedura interwencji w sytuacji krzywdzenia ucznia w szkole przez rodzica lub dorosłego członka rodziny innego ucznia:
-osoba będąca świadkiem krzywdzenia ucznia przez rodzica lub dorosłego członka rodziny innego ucznia zgłasza problem pedagogowi/psychologowi lub dyrektorowi szkoły,
- dyrektor i pedagog/psycholog przeprowadzają rozmowę z wyżej wymienionymi osobami na temat zdarzenia, pouczają i podają możliwe sposoby rozwiązania sytuacji,
- o zaistniałym fakcie krzywdzenia ucznia oraz rozmowie przeprowadzonej przez dyrektora i pedagoga/psychologa z rodzicem lub członkiem rodziny innego ucznia, który dokonał krzywdzenia zostają powiadomieni rodzice/ prawni opiekunowie tego dziecka,
- krzywdzonemu uczniowi zostaje udzielone wsparcie wychowawcy, pedagoga i psychologa,
- w przypadku, gdy sytuacja się powtórzy, dyrektor szkoły powiadamia o tym fakcie policję.
5. Procedura postępowania w przypadku krzywdzenia ucznia przez innych uczniów przewiduje:
- bezpośrednią, natychmiastową reakcją nauczycieli i pracowników szkoły na akty agresji lub przemocy,
- rozmowę nauczyciela z ofiarą i sprawcą przemocy, nakłonienie sprawcy do zadośćuczynienia,
- jeśli stan ucznia wskazuje na zagrożenia jego zdrowia lub życia, dyrektor lub inny pracownik szkoły wzywa, po wcześniejszym powiadomieniu rodziców lub opiekunów prawnych, pomoc medyczną,
- jeżeli akty przemocy i agresji nie są incydentalne, wychowawca lub pedagog/psycholog szkolny przeprowadzają rozmowę z krzywdzonym uczniem w celu ustalenia, gdzie i kiedy dochodzi do zdarzeń, jaka jest ich częstotliwość, itp., rozmawiają ze sprawcą/sprawcami oraz ewentualnymi świadkami,
- wychowawca, pedagog/psycholog lub dyrektor wzywa do szkoły rodziców/opiekunów prawnych krzywdzonego ucznia i sprawcy/sprawców w sytuacji, gdy wymaga tego rozwiązanie problemu,
- uczniowi będącemu ofiarą przemocy zapewnia się pomoc psychologiczno-pedagogiczną zgodnie z jego potrzebami,
- ucznia będącego sprawcą przemocy obejmuje się stałą opieką i kontrolą wychowawcy lub pedagoga/psychologa szkolnego,
- z uczniami, którzy byli świadkami przemocy (jeśli wymaga tego sytuacja), nauczyciel omawia przebieg zdarzenia, ukierunkowując rozmowę na to, jak sobie radzić w trudnych sytuacjach, jak reagować na krzywdzenie i komu zgłaszać, gdy dochodzi do krzywdzenia. Jeśli problem dotyczy danej klasy, wychowawca lub pedagog przeprowadza dodatkowe zajęcia dotyczące przemocy i radzenia sobie z agresją oraz rozwiązywaniem konfliktów. Działania koordynuje
i monitoruje wychowawca,
- w przypadku, gdy sprawca agresji lub przemocy jest nieznany, dyrektor, wychowawca lub pedagog/psycholog po rozpoznaniu sprawy informuje rodziców/opiekunów prawnych poszkodowanego ucznia o możliwości zawiadomienia policji lub sam ją zawiadamia.
6. Procedura postępowania w przypadku ujawnienia cyberprzemocy:
- nauczyciel lub inna osoba posiadająca wiedzę o zdarzeniu informuje o tym fakcie wychowawcę, pedagoga/psychologa lub dyrektora szkoły,
- osoba, której zgłoszono zdarzenia zobowiązana jest:
- wyjaśnić zdarzenie i ewentualnie ustalić sprawcę,
- porozmawiać z poszkodowanym uczniem (zapewnić wsparcie psychiczne i poradę),
- porozmawiać ze sprawcą, ustalić okoliczności zajścia, zobowiązać ucznia do zaprzestania takiego postępowania i usunięcia materiałów z sieci,
- powiadomić opiekunów poszkodowanego o zdarzeniu,
- powiadomić opiekunów sprawcy o zajściu, omówić z nimi zachowanie dziecka,
- zaproponować pomoc psychologiczno-pedagogiczną uczniom (sprawcy
i poszkodowanemu), jeżeli zachodzi taka potrzeba.
- w przypadku, gdy sprawca nie stosuje się do ustaleń i jeśli uczeń jest nadal krzywdzony, dyrektor podejmuje stosowne działania prawne,
- w przypadku, gdy sprawca cyberprzemocy jest nieznany, dyrektor, wychowawca lub pedagog/psycholog po rozpoznaniu sprawy informuje rodziców/opiekunów prawnych poszkodowanego ucznia o możliwości zawiadomienia policji.
7. Procedura postępowania wobec ucznia z zaburzeniami psychicznymi, który zachowuje się agresywnie w stosunku do innych lub siebie:
- nauczyciel zostawia klasę pod opieką innego nauczyciela lub pracownika szkoły i zaprowadza ucznia po pedagoga/psychologa lub pielęgniarki szkolnej,
- nauczyciel informuje o zaistniałym fakcie lub zdarzeniach wychowawcę klasy,
- wychowawca, pedagog/psycholog po zbadaniu okoliczności zdarzenia, jeśli sytuacja tego wymaga, informuje dyrektora szkoły o zajściu,
- jeśli stan zdrowia ucznia lub uczniów wskazuje na zagrożenia zdrowia lub życia dyrektor lub inny pracownik szkoły wzywa pomoc medyczną, informując o tym wcześniej rodziców/opiekunów prawnych,
- wychowawca klasy lub pedagog/psycholog przeprowadzają rozmowę z poszkodowanym uczniem, sprawcą oraz ewentualnymi świadkami,
- w razie potrzeby wychowawca klasy lub pedagog/psycholog zawiadamia i wzywa rodziców/opiekunów prawnych chorego dziecka i poszkodowanego,
- jeśli rodzice/opiekunowie prawni współpracują ze szkołą, ustala się działania wobec chorego ucznia,
- wobec poszkodowanego ucznia ustala się formy wsparcia dostosowane do jego potrzeb
i sytuacji,
- działania koordynuje i monitoruje wychowawca lub pedagog/psycholog,
- jeśli rodzice/opiekunowie prawni nie współpracują ze szkołą lub podjęte działania są nieskuteczne, a akty agresji są częste, dyrektor szkoły powiadamia sąd.
Rozdział VI
Procedura składania zawiadomienia o podejrzeniu popełnienia przestępstwa na szkodę małoletniego oraz zawiadomienia sądu opiekuńczego
W przypadku uzyskania informacji, że uczeń, który nie ukończył 18. roku życia, jest ofiarą przemocy w rodzinie należy podjąć następujące kroki:
1. Nauczyciel powinien sporządzić notatkę służbową i przekazać uzyskaną informację wychowawcy klasy, pedagogowi/psychologowi lub dyrektorowi szkoły.
2. Pedagog szkolny powinien przeprowadzić rozmowę z uczniem w celu potwierdzenia faktu krzywdzenia, poinformować go o tym, jakie działania jest zobowiązany podjąć i upewnić się, że małoletni będzie bezpieczny w dotychczasowym miejscu zamieszkania na czas prowadzonych działań. Następnie pedagog wzywa do szkoły rodziców/opiekunów prawnych, przeprowadza z nimi rozmowę, informuje o zamiarze podjęcia określonych działań i przedstawia propozycję ustalenia planu bezpieczeństwa.
3. Pedagog/psycholog szkolny sporządza opis sytuacji szkolnej i rodzinnej ucznia na podstawie rozmów z uczniem, nauczycielami, wychowawcą i rodzicami oraz plan bezpieczeństwa (pomocy dziecku), który uwzględniał będzie sposoby zapewnienia uczniowi bezpieczeństwa oraz opis wsparcia, jaki szkoła może mu zaoferować, a także informację o specjalistycznych placówkach pomocy dziecku, jeśli istnieje taka potrzeba.
4. Pedagog/psycholog szkolny ustala z rodzicami/opiekunami prawnymi plan bezpieczeństwa poprzez określenie sposobu powstrzymania przemocy ze strony dorosłych wobec ucznia
i zobowiązanie do skonsultowania sprawy przemocy z psychologiem. Ponadto ustala harmonogram kontaktów z osobami i instytucjami wspierającymi rodzinę w sytuacji przemocy wobec dziecka.
5. Dyrektor informuje o obowiązku nałożonym na szkołę do zgłaszania do prokuratury oraz sądu rodzinnego i nieletnich przemocy wobec nieletniego.
6. Jeżeli rodzice odmawiają podjęcia działań proponowanych przez szkołę, dyrektor szkoły niezwłocznie składa zawiadomienie o podejrzeniu przestępstwa do prokuratury lub wniosek
o wgląd w sytuację rodziny do sądu rodzinnego i nieletnich. Dalszy tok postępowania leży
w kompetencjach tych instytucji.
Rozdział VII
Zasady ochrony wizerunku dziecka
1. Szkoła, uznając prawo dziecka do prywatności i ochrony dóbr osobistych, zapewnia ochronę wizerunku małoletniego. Kieruje się przy tym odpowiedzialnością i rozwagą wobec utrwalania, przetwarzania, używania i publikowania wizerunku dzieci.
2.Wszystkich pracowników szkoły obowiązuje bezwzględny zakaz umożliwiania przedstawicielom mediów utrwalania wizerunku dziecka (filmowanie, fotografowanie, nagrywanie głosu) na terenie placówki bez pisemnej zgody rodziców/opiekunów prawnych (zgoda taka powinna zawierać informacje, gdzie będzie umieszczony wizerunek i w jakim kontekście będzie wykorzystywany). Wskazane jest również uzyskanie zgody małoletniego.
3. Niedopuszczalne jest podawanie przedstawicielowi mediów danych kontaktowych do opiekuna bez wiedzy i zgody tego opiekuna. W przypadku, gdy wizerunek dziecka stanowi jedynie szczegół całości, np. krajobraz, publiczna impreza, zgromadzenie, zgoda taka nie jest wymagana.
4. Wszystkie podejrzenia i problemy niewłaściwego rozpowszechniania wizerunku dzieci należy rejestrować i zgłaszać dyrekcji szkoły.
5. W przypadku rejestrowania wizerunku małoletnich przez uczestników lub widzów wydarzeń szkolnych konieczne jest wcześniejsze poinformowanie ich o konieczności uzyskania zgody rodziców/opiekunów prawnych małoletnich na publikowanie, przetwarzanie, umieszczanie w mediach społecznościowych i wykorzystywanie nagrań lub zdjęć.
6. W przypadku gdy rodzice/opiekunowie prawni nie wyrazili zgody na utrwalenie wizerunku dziecka szkoła ustala z rodzicami w jaki sposób osoba rejestrująca będzie mogła zidentyfikować dziecko, aby nie utrwalić jego wizerunku.
7. Przechowywanie materiałów zawierających wizerunek małoletnich musi być zgodne z obowiązującym prawem w zakresie ochrony danych osobowych.
Rozdział VIII
Zasady udostępniania pracownikom, małoletnim i ich rodzicom/opiekunom prawnym standardów do zaznajomienia i stosowania
1. Standardy są zamieszczone na stronie internetowej szkoły w zakładce dokumenty szkoły.
2.Każdy pracownik ma obowiązek zaznajomienia się ze standardami ochrony małoletnich przed przemocą i stosowanie się do nich.
3. Zapoznanie się z w. w. standardami pracownicy szkoły potwierdzają poprzez wypełnienie stosownego oświadczenia (załącznik 2).
4. Rodzice/opiekunowie prawni zapoznani zostają ze standardami ochrony małoletnich przed przemocą na początku roku szkolnego.
Rozdział IX
Wymogi dotyczące bezpiecznych relacji między małoletnimi, a w szczególności zachowań niedozwolonych względem innych osób
1.Naczelną zasadą relacji między małoletnimi jest postępowanie z szacunkiem, przy uwzględnieniu godności i potrzeb wszystkich małoletnich. Niedopuszczalne jest stosowanie przemocy wobec innego małoletniego w jakiekolwiek formie.
2.Uczniom nie wolno wzajemnie się zawstydzać, upokarzać, lekceważyć i obrażać. Nie wolno krzyczeć na innych małoletnich.
3.Uczniowie powinni szanować prawo innych do prywatności.
4.Uczniom nie wolno używać wulgarnych słów, gestów i żartów, czynić obraźliwych uwag, nawiązywać w wypowiedziach do aktywności seksualnej oraz wykorzystywać wobec innych uczniów przewagi fizycznej (zastraszanie, przymuszanie, groźby).
5.Uczniom nie wolno utrwalać wizerunku innych uczniów (filmowanie, nagrywanie głosu, fotografowanie) w sytuacji, gdy nie wyrazili oni na to zgody i w sytuacji, które mogą ich zawstydzić lub obrazić.
6.Uczniom nie wolno proponować kolegom alkoholu, wyrobów tytoniowych ani nielegalnych substancji, a także używać ich w obecności innych uczniów.
7.Uczniom nie wolno używać przemocy, wulgarnego słownictwa, obraźliwego języka w stosunku do pracowników szkoły. W przypadku aktu przemocy lub agresji skierowanej przez małoletniego do pracownika szkoły, w celu uniknięcia eskalacji problemu, sprawę zgłasza się wychowawcy, który wraz z pedagogiem/psychologiem przeprowadza rozmowę z uczniem. Przy powtarzających się aktach agresji szkoła wdraża procedury przewidziane prawem, a w ostateczności zgłasza sprawę do sądu.
Rozdział X
Procedury ochrony dzieci przed treściami szkodliwymi w Internecie oraz utrwalonymi w innej formie
Całość Standardów dostępna jest w zakładce DO POBRANIA |
